De teloorgang van het Vlaamse onderwijs

If you’re woke, please go back to sleep.

In mijn tijd als IT directeur maakte ik mij geregeld de bedenking: “Ik zou een mooie job hebben, ware het niet van die ambetante gebruikers”. Je hebt er geen idee van met wat voor vragen en eisen gebruikers van informaticatoepassingen afkomen.

Als observator van ons onderwijs denk ik dat leerkrachten hetzelfde denken over de overheid, maar vooral ook over de ouders. In mijn visie maken de ouders (of een bepaalde soort ouders) ons onderwijs kapot door bemoeizucht en kritiek op de leerkrachten.

Die leerkrachten zien de druk van alle kanten stijgen, en geven er steeds meer de brui aan.

Shit valt naar beneden, niet naar boven

Vooral in scholen die maar met de hakken over de sloot hun leerlingenaantallen halen, is de impact van het grote gelijk van de ouders desastreus. Het is genoeg dat een ouder dreigt met verandering van school om de directeur een paniekaanval te bezorgen. Die angstgevoelen sluist hij prompt door  naar zijn leerkrachten. Deze laatsten kunnen niet verder naar beneden doorgeven en zijn telkens weer de pineut. Want shit gaat altijd neerwaarts in de hiërarchie, nooit naar boven.

Er is een soort ouders dat juffen en meesters nachtmerries bezorgt. Ze weten alles beter, sturen e-mails voor de minste prul, en vooral: het minder presteren van hun kroost is de schuld van de school en de juf of meester. Die geven niet genoeg aangepaste aandacht aan hun kind. Ze voelen zich daarin gesterkt door het advies van dr. Google en confronteren de leerkracht met hun opgedane kennis. Alsof die leerkracht tijdens zijn/haar opleiding alleen maar dutjes heeft gedaan.

Ik denk niet dat mijn moeder ooit mijn meesters uit het lager onderwijs heeft ontmoet.  Het enige contact dat ik mij herinner was toen de superior van het St. Lodewijkscollege bij ons thuis langskwam. E.H. Van Driessche (de latere Zeelse deken) werd als een hoogwaardigheidsbekleder ontvangen toen hij zijn deelneming kwam betuigen nadat mijn vader verongelukte. Mijn moeder vol ontzag voor zo’n belangrijk man die de moeite nam een eenvoudig gezin te bezoeken. Vandaag de dag zou de arme man amper een koffie aangeboden krijgen, en niet meer aandacht opwekken dan de melkboer.

Studiekeuze

Mijn schoolcarrière werd bepaald door de meesters en de punten op het kantonnaal examen. En dat ging vrij eenvoudig: de betere groep ging naar de Latijn-Griekse, de middengroep naar de Economische en de rest naar de Technische. Daar werd weinig over gediscussieerd, laat staan dat ouders kwamen dreigen met processen over A of B attesten.

Loon naar werken

Ik herinner mij ook dat wij beloond werden voor ons harde werk. Op het einde van het schooljaar was er een plechtige proclamatie met ouders als publiek. Je mocht dan het podium op om prijzen af te halen in de vorm van boeken. Een prijs voor Uitmuntendheid, voor Godsdienst, voor Taal en ga zo maar door. Daarna werd op de speelplaats geteld hoeveel prijzen je had weggekaapt.

Sneu natuurlijk voor de minder bedeelden, maar zo ging dat in die tijd.

Vandaag de dag zijn punten afgeschaft, laat staan publieke prijsuitdelingen (staat dat woord nog wel in Van Dale?) Onderscheid maken tussen leerlingen kan niet meer, we leven in een inclusieve wereld. En als er eentje faalt, komt dat door de school. Meer bepaald de leerkracht. Die heeft niet voldoende ingespeeld op de speciale noden van elk kind afzonderlijk, heeft niet voldoende geversifieerd voor ADHD, ASS, DDD, DCD, La Tourette, ADD, Dyscalculie, Dyslexie, Dyspraxie, Hoogbegaafdheid, NLD en ik kan nog zo’n tijdje doorgaan.

Leerkracht houdt het voor bekeken

Een goede vriend is uit het onderwijs gestapt. In zijn klas hadden 10 van de 22 leerlingen speciale behoeften. Hij gaf les in informatica. Dat betekende voor elke les 11 voorbereidingen maken, 11 rapporten schrijven. Voor een goed begrip, de 11de was voor de “gewone” leerlingen zonder speciale behoeften. Hij is met hebben en houden naar Frankrijk getrokken en baat een B&B uit in de Provence. En het ontbijt is daar voor iedereen hetzelfde. Vegetariërs en veganisten moeten maar laten liggen wat ze niet lusten. En hij neemt geen pillen meer tegen hoge bloeddruk.

Ons onderwijs gaat achteruit. Dat blijkt uit alle statistieken. Waar wij als Vlaanderen voor taal en wiskunde steevast de topplaatsen van Europa wegkaapten, zijn wij verwaterd tot een middenmoter, en de neergang gaat door.

Onze enige natuurlijke rijkdom is onze hersenmassa, maar die wordt tegenwoordig mismeesterd tot en met. Degenen die moeten instaan voor de ontwikkeling van deze grondstof worden geplaagd met inclusie, ouders die het zelfs zonder pedagogische opleiding allemaal beter weten en directeurs die het zelf ook niet meer weten.

Ze worden bovendien getrakteerd op platformen als Smartschool. De Big Brother van het onderwijs. Iedereen kan zien aan wat je gewerkt hebt, wanneer en hoe lang. En bron van ouderlijke e-mails op elk moment van de dag liefst in het weekend. Dat is erger dan gefilmd worden op je werk. Dat laatste mag wettelijk niet omwille van de privacy. Maar we spreken hier over onderwijs nietwaar.

Tempo en niveau van de zwakste schakel

Het grote slachtoffer is eigenlijk de gemiddelde en meer dan gemiddelde leerling. En in breder kader onze maatschappij. Uiteindelijk wordt het leertempo bepaald door de zwakkeren (of leerlingen met speciale noden). De “normale” leerlingen kunnen hun talenten niet naar behoren ontwikkelen, raken verveeld en ongeïnteresseerd. Over een paar jaar leveren onze scholen geen afgestudeerden meer af die onze technologie nog kunnen onderhouden, laat staan verder ontwikkelen. Daarvoor zullen we beroep moeten doen op India. 

Tenzij het natuurlijk gaat over een school met zoveel leerlingen dat het mogelijk is van hetzelfde jaar drie klassen te voorzien. Dan kan je diversifiëren. Om het met een ijskreem analogie te zeggen: een vanilleklas, een vanille/chocoladeklas en een chocoladeklas. Maar dat kan spijtig genoeg niet elke school realiseren.

Respect voor onze leerkrachten

Het zal duidelijk zijn dat leerkrachten terug het respect moeten krijgen dat ze vroeger hadden. Niet dat we terug moeten naar de jaren 60, maar de slinger is nu toch wel veel te ver doorgezwaaid.

Er moet ook een duidelijke herdefiniëring van de functie van leerkracht komen. De job van een leerkracht basisonderwijs is aanleren van vaardigheden en overdracht van kennis. Niet kinderen opvoeden. Dat is de taak van de ouders.

Er is een heel leger aan psychologen, logopedisten, ergotherapeuten, gezinsbegeleiders, CLB’ers beschikbaar om aan speciale noden tegemoet te komen. Het is niet de bedoeling dat een leerkracht fungeert als een soort smeltpot die de kennis en vaardigheden van bovenstaande specialisten beheerst en toepast. De leerkracht moet les geven. En daarvoor het respect van iedereen krijgen.

De overheid heeft misschien gedacht dat het inclusief onderwijs besparend zou werken. Maar zij moet juist meer investeren in omkadering van het onderwijs, om elk kind de gepaste opvang en opleiding te geven. Het idee om van een leerkracht een achtarmige inktvis te maken is een waanidee.

Geitenwollensokken wordt WOKE

Natuurlijk zijn niet alle ouders van hetzelfde slag. In de jaren zeventig hadden we een naam voor het soort ouders dat ik in dit artikel bedoel. Geitenwollensokkenvolk. Maar niets blijft bij het oude, en vandaag noemt men ze WOKE. Ik heb een raadgeving voor deze mensen. If you’re woke, please go to sleep.


Abonneer je op Beethoven

Voer je e-mailadres in om een bericht te krijgen telkens er een nieuwe Beethoven tekst verschijnt. Je e-mailadres wordt enkel en alleen hiervoor gebruikt.

Top