OCMW ZELE verdwijnt, wat nu?????

De organieke wet van 8 juli 1976 stelde de OCMW’s in als opvolger van de COO’s (Commissies van Openbare Onderstand).  Binnenkort, op 1 januari 2019 verdwijnt het OCMW als aparte entiteit, en fusioneert het met de gemeente. Vanaf dan nemen de gemeenteraadsleden meteen de taken over van de OCMW-raad. Die krijgen daar geen extra vergoeding voor, en dus is dat een besparing.

Nieuwe sleutelfiguur

Belangrijker is dat deze nieuwe situatie ook een gelegenheid is om een aantal zaken te herbekijken. De huidige voorzitter van het OCMW Tom De Bruyne stapt uit de politiek, dus er komt ook zeker een nieuwe sleutelfiguur.

Ouderenzorg

Ouderenzorg is één van de belangrijke taken van het OCMW. Wie, zoals ikzelf, actief is in de beleidsorganen van rusthuizen, weet dat we op een keerpunt staan in de organisatie van onze ouderenzorg.  Opname in een rusthuis wordt meer en meer voorbehouden voor zwaar zorgbehoevenden en personen met dementie. Ik herinner mij toen wij in 1984 begonnen met een rusthuis, was de doelstelling om een mix te hebben van 70% valide bejaarden en 30% zorgbehoevenden.  Dat is vandaag absoluut niet meer mogelijk. Valide bejaarden maken geen kans meer op opname, en ook mensen met ernstige problemen kunnen noch slechts uitzonderlijk terecht.

De ouderenzorg verandert snel, en als gemeente zullen we nieuwe oplossingen moeten vinden. Mantelzorg, thuisverpleging en vrijwilligerswerk spelen daarin een belangrijke rol. Naast praktische ondersteuning zal daar ook een eerlijke financiële vergoeding moeten tegenover staan. Ook voor vrijwilligers.

Nieuwe creatieve oplossingen

Maar er moet ook aan nieuwe vormen van ouderenzorg worden gedacht. Serviceflats zijn duur, omdat er ook een alles of niets pakket aan vasthangt. Appartementen, geïntegreerd in een woonerf met andere soorten bewoning, maar met een keuzepakket aan serviceverlening is bijvoorbeeld een alternatief. In Antwerpen biedt men momenteel in rusthuizen vrijstaande kamers aan tegen lage huurprijs aan jongeren. In ruil moeten zij een aantal uur per week vrijwilligerswerk doen.

Kansen op VHVD site

In Zele hebben we geen vrijstaande kamers in de rusthuizen, integendeel. Maar beeld u even in dat we op de site VHVD een aantal appartementen bouwen. In hoogbouw om zo weinig mogelijk beschikbare ruimte te gebruiken. Stel dat we in dit gebouw een mix aanbieden van (kleinere maar goed uitgeruste) starterswoningen voor jonge gezinnen. Gemengd met flats voor bejaarden die desgewenst een beroep kunnen doen op verschillende services. En waar sommige van de jongere bewoners in ruil voor een lagere huurprijs een aantal uren per week vrijwilligerswerk doen voor de bejaarde bewoners. Dit levert tevens een bijdrage in de strijd tegen vereenzaming van onze bejaarden.

Door de hoogbouw houden we dan nog ruimte over voor groenvoorziening, speeltuin enz. Op die manier realiseren we een nieuwe wijk, eerder dan gewoon een nieuwe verkaveling.

Verpleging en verzorging

Maar ook binnen het woon- en zorgcentrum zullen dingen veranderen. De werkdruk is er hoog, omwille van de hoge zorggraad. Maar ook omwille van de ongelooflijke papierwinkel. De laatste decennia zijn allerlei consultants er in geslaagd ons te doen geloven dat kwaliteit alleen maar mogelijk is wanneer we hun uitgebreide rapportagesystemen gebruiken. Ook de overheid gaat hier maar al te graag in mee. De realiteit is dat al dat werk alleen de zakken vult van de consultants. In de ziekenhuizen bestaat er zo een kwaliteitsaudit : NIAZ of JCI. Die leveren mooie stickers en attesten op, maar op de werkvloer hoor ik meer en meer: “Van JCI verlos ons Heer”.

We moeten er voor zorgen dat onze verpleegkundigen en verzorgenden met de bewoners kunnen bezig zijn, niet met papier. De grove borstel moet er door.

We moeten ook op financieel vlak de job van verpleegkundigen en verzorgenden aantrekkelijker maken. In de rusthuizen waar ik in het bestuur zit, worden ziekenhuisbarema’s gehanteerd in plaats van de lagere barema’s voor rusthuizen. Met een zorgvuldig beheer is dit perfect mogelijk. Er is zelfs plaats voor aantrekkelijke bonussen. Dat helpt om goede medewerkers te vinden en te houden.

Voor alle duidelijkheid: in het kader van een fotoproject twee jaar geleden, bracht ik nogal wat tijd door in het rusthuis. En ik voelde dat het goed zit met het algemene klimaat. En ik wil dat zo houden.

Sociale dienst

Een andere belangrijke taak van het OCMW is de sociale dienst. Daar gaat het vooral om het ondersteunen van mensen die het niet zo breed hebben. Onder andere mensen die moeten rondkomen met een leefloon. Diegenen die denken dat het probleem van deze mensen opgelost is door ze een job te geven, tonen aan dat zij weinig of geen kennis hebben van de problematiek. Een aantal van de mensen met een leefloon zijn in die situatie geraakt omdat zij zich niet konden handhaven in een arbeidssituatie. Hen gewoon in een job stoppen is hetzelfde als iemand met hoogtevrees met een torenkraan op te hijsen, en te denken dat het wel zal overgaan.

De leiding van de sociale dienst heeft gelukkig wel inzicht in de materie, en weet dat het vooral belangrijk is mensen te ondersteunen en te begeleiden in een proces dat de onderliggende problematiek oplost. Dat is een proces dat tijd vergt, maar een definitieve oplossing biedt.

Ook hier grote werklast, te groot

Spijtig genoeg is de werklast van de maatschappelijk assistenten door het oplopend aantal dossiers zo sterk gestegen dat zij zich moeten beperken tot het hoogst noodzakelijke. Lees de administratie in orde houden. Willen wij in Zele oplossingen die ook op lange termijn doorwerken, dan zullen hiervoor de nodige middelen moeten worden uitgetrokken. En uiteindelijk betaalt zich dat zelf terug.

Een hart voor Zele

In het algemeen denk ik dat de gemeente, na de fusie, moet nadenken over de term “Maatschappelijk Welzijn”. Door te denken in termen van het maatschappelijk welzijn (en welbevinden) van alle Zelenaars, en niet alleen “de klanten van het OCMW”. En ervoor te zorgen dat welzijnswerkers de ruimte hebben om niet alleen met administratie bezig te zijn, maar de tijd hebben om meer hart te tonen. Hart met een T, niet met een D.