Zeelse sociale fraudeurs slapen op hun beide oren.

Ik hoorde Johan Anthuenis in de laatste gemeenteraad zeggen dat er in Zele 860 sociale woningen zijn. Daar verschoot ik toch even van. Er zijn ongeveer 9.000 woongelegenheden in Zele. Dus bijna 10% zijn sociale woningen.

Sociale huisvesting is een goede zaak. Het is een belangrijk wapen in de strijd tegen armoede en kansarmoede. Tenminste wanneer de woongelegenheid toegewezen wordt aan mensen die aan de voorwaarden voldoen en voor wie sociale huisvesting is bedoeld. Het is een urban legend dat er nogal wat mensen genieten van de voordelen van sociale huur zonder daar recht op te hebben. Kwestie van de weg te weten.

Hoe een kat haar jongen vindt

Ik kan mij voorstellen dat iemand die alleen valt met een aantal kinderen door een echtscheiding, of erger nog door een overlijden niet direct zijn weg vindt in allerlei ondersteuningsmaatregelen. Dat is al rap een bos waarbij ge de bomen niet meer ziet. En waar bovendien struikrovers in zitten. We hebben het over Zele, en wat Michel Wuyts en José De Cauwer blijkbaar niet weten is dat de Gratiebossen hier liggen waar de illustere Jan Praet een stekje had.

Het helpt als ge in de familie broers, neven en nonkels hebt die kind aan huis zijn in het OCMW en de wetgeving rond kinderbijslag, leefloon, schuldbemiddeling en alle soorten ondersteuning beter kennen dan bijvoorbeeld het verkeersreglement.

Een Melikan Kucam of een Sihame is ook altijd nuttig in je kennissenkring. Er zijn altijd mensen die zwakheden in de wet uitbuiten. Op grote schaal en op kleine schaal. In ons landje van melk en honing loopt de melk nogal eens in de verkeerde beek, en plakt de honing aan de verkeerde vingers.

Lier zegt 25 huurcontracten op

De laatste tijd is over de toekenning van sociale woningen enige consternatie ontstaan. In Lier moeten 25 sociale huurders hun woning verlaten omdat ze eigendom in het buitenland hebben. Dat hadden ze niet vermeld, en de toewijzing was dus onterecht. Ze moeten ook de voordelen die ze ten onrechte ontvingen terugbetalen. Voor sommige loopt dit op tot zelfs 35.000 euro. Het valt nog te zien of de sociale huisvestingsmaatschappij er zal in slagen dit bedrag ook effectief in handen te krijgen. Als een kei zijn vel weet te verbergen kunt ge het ook niet afstropen. Maar in Lier doen ze er tenminste iets aan.

Hoe zou Brusselmans zoiets noemen?

Het schrijnende aan dit verhaal is dat er dus 25 gezinnen wel in aanmerking kwamen, en op de wachtlijst bleven en blijven staan. En veelal in abominabele omstandigheden hun plan moesten trekken. Dit is ronduit wraakroepend. Ik zou daar niet verantwoordelijk voor willen zijn.

Ook in Zele?

Het is hoogst onwaarschijnlijk dat de situatie anders ligt in Zele. Als het in Lier druppelt, zal het in Zele wel regenen. De vraag is echter of er hier iets aan gedaan wordt. Ik hoor de schepen wel “volmondig” zeggen dat hij tegen sociale fraude is. En van zodra er een wettelijke regeling bestaat schiet hij in gang. Dat zegt hij althans.

Losse flodders

Maar ik denk dat er alleen met los kruit zal worden geschoten. Het is gewoon niet in het belang van een politicus om er in deze kwestie voor te zorgen dat de wetgeving correct wordt toegepast. Een politieker moet kunnen uitdelen, niet afpakken. Dat laatste kost hem stemmen.

Dat geldt overal in België, en wat volgt is een algemene beschouwing, los van Zele.

Gemeentebestuur en huisvestingsmaatschappij zijn nauw bij elkaar betrokken in hoofde van personen die in beide instanties belangrijke posities bekleden en je mag in het algemeen belang hopen dat ze goed samenwerken.

Afrekening in het stemhokje

Stel dat de huisvestingsmaatschappij na een onderzoek naar buitenlandse eigendommen het sociale huurcontract van een persoon opzegt. Laat ons zeggen dat die persoon een Laplandse vluchteling is. Mensen van buitenlandse origine vormen meestal mini (of maxi) gemeenschappen die nauwe banden hebben. Zie bijvoorbeeld de “Italiaanse” gemeenschap in Genk. Een dergelijke opzeg zal al gauw gezien worden als een aanval op de Laplandse gemeenschap in België. Er zal gesproken worden over racisme, xenofobie. Klachten her en der. En discussie of een iglo meetelt voor die buitenlandse eigendom.

Een afrekening bij de volgende kiesgang is dan niet onwaarschijnlijk. En dat kan om veel stemmen gaan.

Want het probleem is dat je als verantwoordelijke eerst moet bepalen wiens dossier je gaat onderzoeken. “Waarom pik je mij er uit om een onderzoek te doen?”.

Tegenwoordig moet alles duidelijk en uitgebreid worden gemotiveerd. Binnenkort moet je motiveren waarom je naar het toilet gaat. “Omdat ik moet kakken” zal niet meer volstaan. Je moet uitleggen waarom nu, of je alle nuttige en wenselijke maatregelen hebt genomen om het te voorkomen, of je gecontroleerd hebt of het kan zonder anderen te hinderen enzovoort.

Objectieve criteria

Je moet dus objectieve criteria hebben om een onderzoek in te stellen. Uiterlijke tekenen van welstand zou een criterium kunnen zijn. Maar wat is een uiterlijk teken van welstand? Drie dikke BMW’s voor de deur? Nee, juist niet. Want dat betekent dat het geld naar auto’s gaat, en niet naar buitenlandse eigendom. Als de ingeweken Duitser Otto Flick hier in Zele alleen maar dure Duitse auto’s koopt, zal hij niet nog een bunkertje  in Berlijn hebben.

Geregeld geld overmaken naar het buitenland zou ook een indicator kunnen zijn. Zoals een Frietchinees die regelmatig aanbetalingen doet voor de aankoop van een leegstaand athletiekstadion in Peking (van de laatste olympische spelen). Maar dat kan evengoed voor de ziektekosten van zijn moeder zijn. Omwille van de privacywetgeving kunnen we dat echt niet achterhalen. En iedereen weet ondertussen dat dergelijke transferten naar het buitenland alleen worden gecontroleerd vanaf 10.000 euro. In het kader van de anti-witwaswetgeving. Er is een verbazingwekkend aantal transacties naar het buitenland van 9.999 euro.

Geen objectieve criteria dus geen actie. Pilatusgewijs.

Die objectieve criteria om een onderzoek in te stellen, ik denk niet dat die er komen. Dus komen er geen onderzoeken. Tenzij zo eentje in de marge, waar het echt op één of andere manier de spuigaten uitloopt. Ze noemen dat een patstelling. Of zoals de Britten het zo mooi kunnen zeggen: “How very conveniant.”

Ofwel onderwerp je gewoon alle huurders van een sociale woning aan een onderzoek. Dat zou eigenlijk bij iedere kandidaat voorafgaand aan het tekenen van een huurcontract moeten gebeuren.

Ik weet dat er direct stemmen zullen opgaan vanuit een bepaalde hoek dat dit te rechts is, “heksenjacht” zal er worden geroepen. Terwijl het gewoon gaat om toepassen van de wet.

Overigens is het zo dat de kosten van deze onderzoeken minstens gedeeltelijk zullen worden gerecupereerd via de terugbetalingen van onterecht genoten voordelen. En ik vermoed dat ook de wachtlijsten zullen worden uitgezuiverd wanneer men weet dat er effectief wordt gecontroleerd of er aan alle voorwaarden is voldaan.

Doet ie het of doet ie het niet.

Ik denk dat die bevoegdheid bij mannen als Francis De Donder zou moeten liggen om beweging te krijgen in dit dossier. Daarvoor moet je een kat een kat durven noemen. Dura lex sed lex. Ik vind trouwens dat in onze maatschappij veel te veel nadruk ligt op de rechten van wie onaanvaardbaar gedrag stelt. Een procureur die een huiszoekingsbevel een uurtje te laat tekent is genoeg voor vrijspraak.

Kaas met grote gaten

De hele regeling is trouwens opgesteld om laksheid toe te laten. Eén van de voorwaarden om een sociale woning te krijgen, is dat men Nederlands kent, of bereid is de kennis te verkrijgen. Concreet moet iemand die sociaal huurt na één jaar het niveau A1 halen (een basisniveau). Voldoet men hieraan niet, dan kan men een boete krijgen van 25 tot 5.000 euro. Maar men kan ook uitstel krijgen. Bijvoorbeeld omdat er geen geschikte cursus was. Zo een beetje als geschikt werk op de dop. Ik vraag mij af hoeveel van die boetes er reeds werden uitgeschreven.

Minister steekt vingertje op maar slaat niet op tafel

Beste minister Diependaele, u heeft de verdienste een regeling uit te werken om sociale fraude aan te pakken. Maar of uw regeling zal gebruikt worden…, ik heb mijn twijfels. U doet beroep op voluntarisme. U zegt: ”Ik geef u middelen om de wet toe te passen”. Ik zou liever horen “Hier zijn de middelen, pas de wet toe”. De mensen die ten onrechte veel te lang op een wachtlijst staan, zouden u dankbaar zijn.

Je kan het paard naar de beek brengen, maar je kan het niet dwingen te drinken. Volgens mij kunnen de sociale fraudeurs op hun twee oren slapen. En kunnen ze hun buitenlandse optrekje(s) behouden.